تحقیق مفهوم عدالت

فهرست مطالب :

 مفهوم عدالت 
 قلمرو 
 جایگاه عدالت در نظام تشریع 
 شیوه‏هاى پشتیبانى از عدالت 
 عوامل بازدارنده عدالت 
 پاسخ‏گویى از شبهات 
 تفاوت مجازاتهاى زن و مرد 
 ارث زن 
 حق طلاق شوهر 
 ولایت پدر و جد بر دختر 
 حق تعدد ازدواج مرد 
 اختلاف دستمزدها 
 تحریم ربا 
 مبارزه با تبعیضات اجتماعى 
 راههاى گریز از ربا 
 تعبّدى بودن احکام 

قسمتی از متن :

مفهوم عدالت

از مباحث لازم و تأثیرگذار، که معرکه آرا نیز مى‏باشد، مفهوم عدل است. پیش از آغاز پژوهش در این مطلب، باید توجه داشت این واژه، مترادف زیادى نیز دارد که در فرهنگ اسلامى؛ از جمله قرآن و احادیث به کار گرفته شده است، هر چند با دقتهاى علمى، مفهوم هر یک از آنها با همدیگر تفاوتهایى دارد؛ مانند قسط، قصد، وسط، میزان و انصاف. 
در هر صورت، براى رسیدن به نتیجه مطلوب، بررسى مفهوم عدالت، امرى است ضرورى. و از سوى دیگر، در نوشته‏ها، از عدل، تفسیرهاى گوناگون شده است که برخى از آنها نادرست است و همین امر، شبهات و اشکالات فراوانى را در پى داشته که پاسخ همه آنها عبارت است از تفسیر و تبیین معناى صحیح عدالت. 
استاد شهید در نوشته‏هاى خود، به مناسبت‏هاى فراوان در باره مفهوم و معناى عدالت بحث کرده‏اند و به نقش مهم تفسیر صحیح آن نیز توجه داده‏اند. 
در این بخش، جهت طولانى نشدن نوشته، یکى از این موارد که جامعتر است، گزارش مى‏شود، ایشان نیز همانند دیگر صاحب نظران، احتمالاتى را در مفهوم عدل روا داشته وازمیان معانى گوناگون، چهار معنا و مورد استعمال را به تفصیل مورد بحث قرار داده وبراین باورند تا مفهوم عدل روشن نشود هر کوشش دیگرى مصون از اشتباه نیست. در این‏باره مى‏نویسند: 
«چهار معنى و یا چهار موردِ استعمال براى این کلمه آورده‏اند: 
الف. موزون بودن … یک اجتماع اگر بخواهد باقى و برقرار بماند، بایدمتعادل باشد؛ یعنى هر چیزى در آن به قدر لازم (نه به قدر مساوى) وجود داشته باشد … جهان، موزون و متعادل است، اگر موزون و متعادل نبود، برپا نمى‏ماند. نظم و حساب و جریان معین و مشخصى نداشت.